Bij het streven naar een gezonder leven is de darmflora een ​​prioriteit geworden. We hebben een ingewikkelde relatie met onze darmmicroben. Ontdekken hoe je ze in evenwicht kunt brengen, kan de sleutel zijn tot een gezondere levensstijl. Misschien heb je wel eens van het menselijke microbioom gehoord door onze microbioomgerichte blog te bezoeken en zo kennis te maken met de micro-organismen die in je darmflora leven. Maar realiseerde je je dat zij inspraak hebben in hoe goed jouw algehele gezondheid en welzijn is? Hoewel verschillende microben die de darmmicrobiota bevolken gezond en gunstig voor ons zijn, worden sommige bacteriepopulaties in verband gebracht met verschillende gezondheidsstoornissen. Dus wat zijn de voordelen en de risico’s voor de leden van het darmmicrobioom? Zijn deze gerelateerd aan afzonderlijke bacteriën die in de darmflora leven? Sommige bacteriën zijn bestudeerd en uitgebreid onderzocht op hun gezondheidsvoordelen (goed), terwijl andere op de gezondheidsstoornissen die ze kunnen veroorzaken (slecht) en op hun relatie bij het uitlokken van zowel gezondheidsvoordelen als gezondheidsstoornissen (lelijk). In dit artikel hebben we enkele van deze bacteriën geclusterd in Goed, Slecht of Lelijk.

De Goede

Goede bacteriën zijn essentieel voor ons leven. Ze vervullen veel gezondheidsfuncties, zoals het afbreken van onverteerbare voeding en het opnemen van de voedingsstoffen ervan. Bovendien concurreren goede bacteriën met ziekteverwekkers om hun kolonisatie in het darmkanaal te voorkomen, terwijl ze hun groei en kwaadaardigheid verminderen via de productie van verschillende stofjes, waaronder bepaalde vitamines.

Hoewel uit onderzoek meerdere goede bacteriën zijn gebleken, concentreren wij ons op onze top vier en introduceren we de Bifidobacterium, Lactobacillus, Akkermansia en Faecalibacterium.

Bifidobacterie

Sommige Bifidobacterium-stammen worden beschouwd als belangrijke probiotica (microben die in voldoende hoeveelheden worden ingenomen om gunstige effecten op de gastheer te hebben) en worden gebruikt in de voedingsindustrie. Verschillende soorten en/of stammen van bifidobacteriën kunnen een reeks gunstige gezondheidseffecten uitoefenen. Enkele hiervan zijn het reguleren van darmmicrobiële homeostase (= het inwendige darmbacteriën milieu in evenwicht houden), de remming van ziekteverwekkers en schadelijke bacteriën die vestigen in de darmen en/of infecteren, de modulatie van lokale en systemische immuunreacties, de onderdrukking van kankerverwekkende activiteiten binnen het microbioom, de productie van vitaminen en de transformatie van voedingsstoffen in biologisch actieve moleculen. De darmen van menselijke baby's zijn relatief steriel tot aan de geboorte, waar ze bacteriën uit de omgeving en hun moeder opnemen. Er zijn verschillen in het microbioom tussen de darmen van kinderen en die van volwassenen. Een kind bereikt het volwassen stadium van zijn microbioom rond de leeftijd van drie jaar, wanneer de diversiteit van het microbioom toeneemt en/of stabiliseert en het kind vast voedsel begint te eten. Bifidobacterium is de meest voorkomende bacterie die wordt aangetroffen in het darmmicrobioom van baby's. Baby's die borstvoeding krijgen, worden eerder gekoloniseerd door Bifidobacterium in vergelijking met baby's die voornamelijk kunstvoeding krijgen. Dit komt omdat moedermelk hoge concentraties lactose en zogenaamde ‘human milk oligosachariden’ (HMO’s) bevat. HMO's zijn gunstige stoffen voor bifidobacteriën en bij fermentatie van deze HMO's wordt de pH in de darmen van het kind verlaagd. Dit maakt het moeilijker voor slechte bacteriën om te groeien.

Lactobacillus

Samen met Bifidobacterium is Lactobacillus een van de soorten die het meest worden gebruikt als probiotica (microben die in voldoende hoeveelheden worden ingenomen om gunstige effecten op de gastheer te hebben). Tot maart 2020 omvatte het geslacht Lactobacillus meer dan 260 verschillende soorten. Bij een herziening van de classificatie van het geslacht in 2020 werden lactobacillen echter toegewezen aan 25 verschillende geslachten. Voor de eenvoud houden we deze nog steeds onder het geslacht Lactobacillus, aangezien de meeste wetenschappelijke databases nog niet zijn bijgewerkt. Daarom zullen we iets dat nu bijvoorbeeld Lactiplantibacillus heet, nog steeds identificeren als Lactobacillus.

Lactobacillus-soorten vormen een belangrijk onderdeel van het menselijke darmmicrobioom, maar bewonen ook andere lichaamslocaties, zoals de vrouwelijke vagina. Lactobacillus vertoont een mutualistische relatie met het menselijk lichaam (een relatie die beide ten goede komt), namelijk dat het de gastheer beschermt tegen mogelijke invasies door ziekteverwekkers, en op zijn beurt voorziet de gastheer hem van een bron van voedingsstoffen. Lactobacillen behoren tot de meest voorkomende probiotica die worden aangetroffen in voedsel zoals yoghurt, maar kunnen ook worden gekocht in de vorm van tabletten, capsules en poeders. De toepassing ervan om het menselijk welzijn te behouden is divers, aangezien specifieke stammen kunnen helpen bij de behandeling van diarree, vaginale infecties en huidaandoeningen zoals eczeem. Van sommige lactobacillen is ook aangetoond dat ze gunstig zijn voor hersengerelateerde aandoeningen, zoals angst en stress. Al deze effecten zijn echter afhankelijk van de soort, wat betekent dat Lactobacillus geen gouden kogel is; bij eczeem heb je een andere Lactobacillus nodig dan bijvoorbeeld diarree.

Akkermansia

Dit geslacht kende lange tijd één bekende soort, namelijk Akkermansia muciniphila, wat zich vertaalt in 'houdt van slijm'. "Waarom" vraag je je misschien af? Welnu, slijm dat door de gastheer (ons) wordt geproduceerd en in het maag-darmkanaal wordt uitgescheiden, wordt beschouwd als het belangrijkste groeisubstraat voor Akkermansia. Het geslacht is aangetroffen bij talrijke zoogdieren en andere dieren die slijm produceren. Hoewel het slechts 1 tot 4% van de darmbacteriën bij volwassenen uitmaakt. Recent uitgevoerde onderzoeken hebben aangetoond dat Akkermansia muciniphila obesitas, diabetes en ontstekingen kan verminderen.

Faecalibacterium

Faecalibacterium is een van de meest voorkomende en belangrijke bacteriën in het menselijke darmmicrobioom. Bij gezonde volwassenen vertegenwoordigt Faecalibacterium prausnitzii (een soort van Faecalibacterium) gemiddeld meer dan 5% van de bacteriën in de darmen. Dit maakt het een van de meest voorkomende darmbacteriën, maar sommige mensen missen deze belangrijke soort. Hun rol in het lichaam is het versterken van ons immuunsysteem. Bij personen met lagere niveaus van deze bacterie in de darmen dan normaal, is dit in verband gebracht met de ziekte van Crohn, overgewicht en obesitas, astma en depressieve stoornissen. Een gunstige functie van Faecalibacterium prausnitzii is dat het de darmbarrièrefunctie kan verbeteren. Dit komt omdat het butyraat produceert, een vetzuur met een korte keten, een belangrijk stofje die door het darmmicrobioom wordt geproduceerd middels het fermenteren van voedingsvezels.

De Slechte

Het darm-ecosysteem wordt bevolkt door biljoenen bacteriën en sommige daarvan zijn in verband gebracht met het ontstaan ​​van ziekten. Vandaar dat deze bacteriën een slechte reputatie hebben gekregen. Van darm- en spijsverteringsproblemen tot complexere ziekten: slechte bacteriën kunnen het welzijn van mensen in gevaar brengen en hun algehele gezondheid in gevaar brengen.

Fusobacterium en sommige Clostridium-soorten zijn het meest bestudeerd vanwege hun associaties met verschillende ziekten zoals colorectale kanker, de ziekte van Crohn en hart- en vaatziekten.

Fusobacterie

Fusobacterium heeft verschillende pathogene (ziekteverwekkende) soorten. Het kenmerk dat deze soorten tot zulke efficiënte ziekteverwekkers maakt, is hun vermogen om zich aan een grote selectie andere microben in een biofilm (= een laag van micro-organismen omgeven door zelfgeproduceerd slijm vastgehecht aan een oppervlak) te hechten, waardoor ze kunnen voortbouwen op eerdere schade veroorzaakt door deze micro-organismen. In 2011 ontdekten onderzoekers dat Fusobacterium gedijt in darmkankercellen en vaak ook geassocieerd wordt met colitis ulcerosa.

Dat gezegd hebbende, hebben onderzoekers niet vastgesteld of het organisme deze ziekten daadwerkelijk veroorzaakt of dat het eenvoudigweg gedijt in de omgeving die deze ziekten creëren. Veel onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat de soort Fusobacterium nucleatum (F. nucleatum) nauw verwant is aan colorectale carcinogenese. Colorectale kanker (CRC) is een veel voorkomende vorm van kanker die mensen over de hele wereld treft. Analyses hebben een verrijking van F. nucleatum in colorectaal kankerweefsel aangetoond. Het moleculaire mechanisme is ontrafeld en omvat immunosuppressie, stimulering van de progressie van darmkanker en resistentie tegen kankermedicijnen.

Bepaalde Clostridium-soorten

Clostridium sensu stricto is in verband gebracht met viscerale overgevoeligheid (darmpijn) bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom. Er is ook aangetoond dat het trimethylamine-N-oxide produceert, een fermentatiestof van choline of carnitine uit de voeding. Een stof die verband houdt met hart- en vaatziekten. Daarnaast komt het ook voor bij colitis (ontsteking van de binnenwand van de dikke darm) en is het gecorreleerd met het lichaamsgewicht, waardoor het mogelijk een rol speelt bij obesitas. Clostridium difficle kan in grote hoeveelheden dodelijk zijn en neemt toe na behandeling met antibiotica, omdat deze soort zelf resistent is tegen antibiotica. Meestal kan alleen een poeptransplantatie (FMT) mensen genezen met “C. verschillende overgroei”.

De Lelijke

Sommige bacteriën kunnen zowel gezondheidsvoordelen als gezondheidsproblemen veroorzaken. Dit interessante geval valt onder de categorie Lelijke bacteriën.

Daartoe behoren enkele bacteriën zoals Alistipes en Parabacteroides, waarvan onlangs is ontdekt dat ze een meer gevestigde associatie hebben met gezondheid en ziekte.

Alistipes

Een relatief nieuw ontdekt geslacht van bacteriën is Alistipes. Er is tegenstrijdig bewijs over de gevolgen van ziekten. Aan de ene kant geeft de literatuur aan dat Alistipes beschermende effecten kan hebben tegen bepaalde ziekten, zoals leverfibrose, colitis, kankerimmunotherapie en hart- en vaatziekten. Aan de andere kant geven andere onderzoeken aan dat Alistipes een ongewenste rol spelen bij de ontwikkeling van colorectale kanker en in verband worden gebracht met mentale tekenen van depressie.

Parabacteroïden

Het geslacht Parabacteroides is in verband gebracht met meldingen van zowel gunstige als pathogene effecten op de menselijke gezondheid. Het is een van de vele geslachten die lipopolysachariden produceren, die bepaalde ontstekingen veroorzaken als deze het maag-darmkanaal passeren. Hoewel Parabacteroides deel uitmaakt van het normale gastro-intestinale microbioom, wordt het ook in verband gebracht met ziekten. We hebben in de literatuur gezien dat het geïsoleerd is uit buikinfecties en abcessen bij mensen. Meer recentelijk is aangetoond dat Parabacteroides onduidelijke en niet-overtuigende effecten hebben op modellen van inflammatoire darmziekten (IBD), met rapporten die zowel pro-inflammatoire (pathogene) als ontstekingsremmende (gunstige) effecten beschrijven.

Je weet inmiddels dat niet alle bacteriën gezondheidsbevorderende eigenschappen hebben. Sommige kunnen ook gezondheidsstoornissen bevorderen. Weten welke bacteriën onze darmflora bevolken, kan ons een belangrijke voorsprong geven. We kunnen ernaar handelen en de verschuiving naar een gunstiger ecosysteem stimuleren.

Als je je nu afvraagt ​​welke bacteriën zich in jouw darmen bevinden, wacht dan niet langer en maak vandaag nog kennis met jouw Inner Buddies.

 

Referentie

1. Rolhion, N., en Chassaing, B. (2016). Wanneer pathogene bacteriën de darmmicrobiota ontmoeten. Filosofische transacties van de Royal Society of London. Serie B, Biologische wetenschappen, 371(1707), 20150504. https://doi.org/10.1098/rstb.2015.0504 
2. Farrugia, C. (2022). Het menselijke microbioom: het goede, het slechte en het lelijke . Tijden van Malta. https://timesoftalta.com/articles/view/the-human-microbiome-the-good-the-bad-and-the-ugly.933538 
3. Team, GE (2014). Darmmicrobiota: het goede, het slechte en het lelijke . Darmmicrobiota voor de gezondheid. https://www.gutmicrobiotaforhealth.com/gut-microbiota-the-good-the-bad-and-the-ugly/ 
4. Venkova, T., Yeo, CC, & Espinosa, M. (2018). Het goede, het slechte en het lelijke: meerdere rollen van bacteriën in het menselijk leven. Grenzen in de microbiologie , 9 . https://doi.org/doi.org/10.3389/fmicb.2018.01702